"Tabiat harikası milli parkları..."

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat bölümünde yer alan Tunceli İli, kuzeyde ve batıda Munzur Dağları ile Karasu Irmağı, doğuda Bingöl Dağları ve Peri Suyu, güneyde Keban Baraj Gölü ile çevrilidir. Belirgin doğal sınırlarla kuşatılmış olan il toprakları, doğuda Bingöl ve Elazığ, güneyde Elazığ, batı ve kuzeyde Erzincan illeriyle komşudur. Türkiye’nin en az nüfusa sahip ilidir.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin en doğal bölümlerinden birinden bulunan Tunceli’de sert karasal iklim egemendir. Bu nedenle yaz sıcak ve kuru, kışlar soğuk ve çok yağışlı geçer. Yağan karlar özellikle dağlarda uzun süre kalır. Aylar arasında ısı farkı büyük olduğu gibi gece ve gündüz arasındaki ısı farkı da değişik olur. İlin Kuzey ve Güney kesimleri arasında yıllık iklim farklılığı görülür.Munzur sıra dağlarının bulunduğu kuzey kısmı daha yüksek olduğundan bu bölümde kış mevsimi daha çetin geçer. Havalar kışın soğuk yazın serin olur. Bu aylarda genelde yaylaların bulunduğu yörelerdir. Kar kalınlığı buralarda kışın 2 metreyi geçer. İlin Güney kısmında da kışın sert iklim hakimdir. Ancak, kuzey kesimine göre daha yumuşak bir iklim hüküm sürer. Kar yağışı kuzeye göre fazla değildir. Özellikle Keban Barajı gölü tamamlandıktan sonra güney yöresindeki iklim daha da yumuşamıştır. Kar yerine genellikle yağmur görülmektedir. Yazları daha sıcak geçer. Kışın kar seviyorsanız bu güzel manzaraları kaçırmayın deriz.

"Trabzon: A Black Sea metropolis!"

Trabzon was called Pontos Axeinos (Wild Sea) in the antic ages and it has been homeland for many civilisations from Pontus Kingdom to Ottoman Empire since then. That’s why it enjoys a rich historical heritage... Sumela Monastery is the most famous historical site in Trebizond where you will also be charmed to witness unique forests and wild green plantation...

Tarihte İlk Anadolu Birliğini kuran Hititler Tunceli’ye kadar ulaşmışlar, fakat çevreye tam hakim olamamışlardır. Tunceli’de Huriler, Babil ve Asur İmparatorluklarının da etkileri görülmektedir. Med’ ler zamanında kısmen ve Pers’ ler zamanında ( M.Ö.VI. yüz yılda ) Büyük İskender burasını Makedonya Devletine katmıştır. M.S. 395’ te Roma’ nın ikiye bölünmesi ile bütün Anadolu gibi Tunceli de Doğu Roma ( Bizans ) İmparatorluğunun payına düşmüştür. VII. yüz yıl ortalarından itibaren Araplar bu çevreye erişmiş, VIII. yüz yılda Tunceli bir süre İslam İmparatorluğuna katılmıştır. Tabiat yapısı nedeni ile o dönemde yalnız Çemişgezek İlçesi önem kazanmıştır.
Tunceli 1071 tarihinden 1252 tarihine kadar Erzincan’da hüküm süren Mengüçlerin idaresi altında idi. Selçuklu ve Moğolların dağlık mıntıkadan Kızılırmak’ a doğru yaptıkları akınlardan sonra Dersim mıntıkasında bir çok Türk kabileleri yerleşmiş ve buralarda kalmışlardır.

İlde dağların yüksek kesimlerinde yer alan çok sayıda küçük krater göllerinden başka önemli bir doğal göl yoktur. İlin güney sınırında Keban Baraj Gölü, çok büyük bir su yüzeyi oluşturmaktadır. Tunceli ilinde fiziki coğrafya özelliklerine, iklim farklılıklarına ve çok zengin olan su kaynaklarına bağlı olarak ortaya çıkan bio-çeşitlilik, bitki örtüsü ve doğal peyzaj bakımından da zengin görüntülerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
PULUR HÖYÜĞÜ: Çemişgezek ilçesinde bulunan höyükte 1968 yılında yapılan kazılarda Tunç çağına ait kalıntılara rastlanmıştır. Toplu evlerden meydana gelen höyükteki evler taş ve kerpiçten yapılmıştır. Dibeklere ve taş kabartmalara rastlanmıştır. İşlenmiş demir ve krom bulunmuş olup MÖ 3000 yıllarına ait olduğu anlaşılmıştır.

YELMANİYE CAMİSİ: Çemişgezek ilçesindedir. Cami XIV. YY. da Timur’ a bağlı bir Türkmen beyi olan Tacettin Yalmak tarafından yapılmıştır. Kesme taştan yapılan eser sonradan onarılmıştır. Çini ve taş sanatının beraber kullanılmasıyla yapılan eserler, Selçuklular’la Osmanlı sanatı arasında bir geçiş sanatını yansıtır. Camide kemerli sütunlar mevcuttur.

KİLİSELER : Pertek ilçesi Til Köyünde bulunan kiliselerden Süryani kilisesi kesme taştan yapılmıştır. Yunan tacı planındadır. Aynı yörede bulunan Ermeni kilisesi XVIII. YY’da yapılmıştır.

Oldukça zengin yemek kültürüne sahip olan Tunceli'nin yöresel yemekleri arasında Zerefet (Babiko), Sirekurt, Sirepati, Keşkek, Kavut, Patila unlu yemeklerine örnek verilebilir. Yöreye özgü bitki ve sebze yemeklerinden, Gulik Yemeği, Mantar Yemeği, Döğme Çorbası, Döğme Pilavı, Gulik Çorbası, Guriz Yemeği ile kurutulmuş sebze yemekleri sayılabilir. Geleneksel yöresel tatlılar arasında Helva, Dut Tatlısı, Aşure, Pancar tatlısı, Kabak Tatlısı, Heside (sulandırılmış Dut pekmezi, un ve tereyağı) ile baklava yer almaktadır.

Birbirinden maharetli genç kızlar tarafından dokunan ve üzerinde yöreye özgü desenlerin işlendiği yer yaygısı türü olan “Cicim” ve çanta olarak kullanılabilecek “Heybe” hediyelik eşya olarak dükkanlarda satılmaktadır. Pülümür dağlarında yetişen birbirinden enfes kokulara sahip çok sayıda değişik çiçeklerden arıların toplamış olduğu özlerle yaptıkları katkısız doğal “Pülümür Balı” tüketim ve hediye amaçlı olarak alınabilir.
Munzur Milli Parkı Vadisinde bulunan dağlarda tamamen doğal ortamında kendi başına yetişen çeşitli dertlere derman tek dişli “Ovacık Sarımsağı” Ovacık ilçesi ile il merkezindeki dükkanlarda satışa sunulmaktadır.
Tunceli’nin yüksek dağlarındaki otlaklarda yetişen değişik otlarla beslenen hayvanların sütünden yapılan Türkiye’de meşhur dağ kokulu “Şavak Peyniri” Türkiye’nin her tarafından alıcı bulmaktadır.

Munzur ırmağı kenarında kamp kurmaya elverişli, bol ağaçlı, çayır ve kumsallar bulunduğu gibi ırmağın genişlediği ve durgunlaştığı kısımlarda yaz aylarında yüzmekte mümkündür. Munzur dağı ve vadilerinde dağ keçisi ur kekliği, kurt, ayı, tilki, tavşan gibi av hayvanları olup, dağ keçisi ve alabalık neslinin devamı için avlanmaları yasaklanmıştır. Munzur vadisinde yaklaşık 41.bin hektarlık saha tabiatın korunması amacı ile 1972 yılında Milli park olarak ilan edilmiştir.

Tunceli'de çok miktarda şifalı su ve kaplıca bulunmasına rağmen, bunların ülke çapında tanınmayışı ve yeterli miktarda dinlenme tesislerin olmayışı İl’e Sağlık amacıyla gelen yerli ve yabancı Turistleri olumsuz yönde etkilemiştir. Buraya gelen yerli ve yabancı turistlerin çeşitli yiyecek ve konaklama zorlukları ile karşılaşmaları, kaplıcalardan yeterli derecede faydalanmalarını olumsuz yönde etkilemektedir.

Bağir kaplıcası Mazgirt İlçesinin Dedebağ (Bağın) Köyü sınırları içerisindedir. Peri suyu hemen bu kaplıcanın önünde geçer. Kaynak suyunun ısı derecesi 35’c’dir. Dinlenme tesislerinin yetersiz ve bakımsız oluşu, buradan faydalanmayı olumsuz yönde etkilemektedir.

Harik Kaplıcası: Nazimiye’nin Dallıbahçe Bucağı sınırları içindedir. Üzerinde ilkel konaklama tesisleri vardır. Kaynaktaki suyun sıcaklığı 30’c’dir. Yaz mevsiminde çok sayıda ziyaretçi burada sağlık amacıyla bir süre konaklar.

Harçik İçmesi: Merkez İlçe sınırları içerisinde olup, üzerinde herhangi bir tesis yoktur. Tunceli-Erzincan yolu üzerindedir.

Elazığ, Bingöl, Erzincan.

Aylara göre ortalama en düşük ve en yüksek sıcaklıklar: (°C)

Kurtuluş Günleri Her yıl 17 Kasım’da “Atatürk’ün Pertek’e Gelişi” ve 17 Aralık’ta “Pülümür’ün Düşman İşgalinden Kurtuluşu” yapılan çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.

Pülümür Bal Festivali:
Pülümür ilçesinde, her yıl Eylül ayı içerisinde belirlenen tarihlerde düzenlenen ‘Pülümür Bal Festivali’, yörenin ekonomik ve kültürel hayatına zenginlik kazandırmaktadır. Festival boyunca çeşitli kültürel etkinliklerin yanı sıra kaliteli bal üretimini teşvik etmek amacıyla yarışmalar düzenlenmekte ve ilk üç dereceye giren ürün sahiplerine ödül verilmekte ve bu yolla bal üreticisi teşvik edilmektedir.

Çemişgezek Dut ve Peynir Festivali:
Çemişgezek ilçesinde ilk kez 26-28 Haziran 1998 tarihinde kutlanan ‘Dut ve Peynir Festivali’ gerek insanları biraraya getirip kaynaştırması, gerekse yöresel ürünlerin tanıtımını sağlaması bakımından ilçeye büyük katkı sağlamakta ve düzenlenen etkinliklerle festivale katılanlar hoşça vakit geçirmektedirler.

Munzur Kültür ve Doğa Festivali:
Tunceli Belediyesi tarafından ilk kez 28-30 Temmuz 2000 tarihinde düzenlenen ‘Munzur Kültür ve Doğa Festivali’, geniş kapsamlı ve geniş katılımlı bir festival olarak gerçekleşmiştir. Fotoğraf sergisi, halk oyunları gösterisi, halk müziği konserleri, film gösterisi, kent gezisi, panel, söyleşi ve edebiyatçıların imza günleri ile çok geniş bir kesimin ilgisini çeken festival programına Tunceli dışından da önemli oranda katılım gerçekleşmiştir.