"Kayısı Diyarı.."

Anadolunun doğuya açılan kapısıdır Malatya. Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Havzasında yer alan Malatya ili, coğrafi konumu, tarihi kervan yollarının, ünlü Kral Yolu ve İpek Yolu üzerinde bulunması ve sahip olduğu zengin su kaynakları nedeniyle, Neolitik Çağdan bu yana yerleşimlere sahne olmuştur. Malatya genel olarak yüksek plato ve dağlardan oluşan bir arazi yapısına sahiptir. Malatya doğu ve orta anadolu kültürünün izlerini taşır.

İklimi karasaldır; yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve çoğu kez kar yağışlıdır. Ancak son yıllarda yapılan Karakaya ve diğer baraj göllerinin etkisiyle, iklim yumuşayarak zaman zaman Akdeniz iklimi özelliklerini göstermektedir. En çok yağış, ilkbahar ve sonbahar aylarında görülmektedir. Kış aylarında Nemrut Dağının karı, bahar ve yaz aylarında ise doğanın yeşili ile her mevsim bir başka güzeldir Malatya..

Malatya hem kara hem de demir yolu ulaşımında güneyden kuzeye ve doğuya giden yolların kavşak noktasında yer almaktadır. İl merkezine 5 km. uzaklıkta bulunan merkez otogara taksi, otobüs, minibüs ve belediye otobüsü ile ulaşım mümkündür. İlde sivil havaalanı olmadığı için 30. km. mesafedeki Erhaç askeri havaalanı kullanılmaktadır.Havaalanına taksi ve THY servisi ile ulaşılabilir. Demiryolları şehir merkezine 3 km. mesafede, tercihiniz sakin bir tren seyahati olursa hiç düşünmeyin deriz. İstanbul - Malatya arası mesafe 1113 km. Ankara - Malatya arası 660 km. dir.

Yapılan araştırmalar ve arkeolojik kazılar sonucunda, tarihi geçmişi Paleolitik Çağa kadar uzanan Malatya ilinde, M.Ö. 7000 yıllarında ilk yerleşimin başladığı anlaşılmıştır. Yöre, daha sonra Hitit, Asur, Urartu, Pers, Roma, Bizans, Arap, Selçuklu ve Osmanlı egemenliklerini yaşamıştır. Malatya, 1515 yılından itibaren Osmanlı hakimiyetinde huzur içinde yaşadı. 1577 yılında Suriye’de Şam Diyade adlı Türkmen aşiretinden Şah İsmail olduğunu iddia eden bir kişi ayaklandı. Malatya yöresindeki Türkmenlerin de ona katılmasıyla sayıları 50.000’i aşan asiler, Kırşehir yöresine kadar ilerlediler. Osmanlı Devleti bu ayaklanmayı güçlükle bastırdı. 1582 yılından sonra İran’la yapılan savaşlar Anadolu’da karışıklıkları daha da artırdı. Malatya ve Sivas yöresinde ayaklanan Kizir Oğlu Mustafa, adamlarıyla buraları haraca bağladı. Onun ölümünden sonra adamları , Malatya’dan Niğde’ye kadar yayılarak ayaklanmalarını sürdürdüler. 1582 yılında İran’la yapılan anlaşma sonrasında Anadolu askerlerinin büyük bir bölümü yurtlarına döndü. Osmanlı Devleti bundan sonra Celalileri (asileri) cezalandırma yoluna gitti. Malatya yöresindeki asilerin bir kısmı yakalanarak cezalandırıldı, geri kalanlar ise ayaklanmalarını sürdürdüler.
Cumhuriyetle birlikte il olan Malatya, yabancı işgaline uğramayan, nadir kentlerinden biridir.

Malatya ili, doğası, tarihi, kültürü ile dikkat çeker. Nemrut Dağı, Müzeler, Kaleler, Camiler ve Türbeler Hanlar, Mesire Yerleri ile gezmeye doyamayacağınız bir doğa harikasıdır. İlin güney bölümü meşe ağaçlarından oluşan korular ve bataklıklarla, kuzeyi ise bozuk nitelikli yapraklı ormanlarla kaplıdır. Nehir ve çay kenarlarında kavaklık ve söğütlükler bulunur. İl merkezi ve ilçelere bağlı köylerde, kayısı başta olmak üzere geniş meyvelikler yer alır.

Lezzetli bir mutfağa sahip olan Malatya mutfağında etin ve bulgurun önemli bir yeri vardır.Çoğunlukla bulgur ve diğer malzemelerin karışımıyla yapılan 70 tür 'köfte' bulunmaktadır. Bulgur, fasulye yaprağı, kiraz, ayva, üzüm ve dut yaprağı ile yapılan sarmalarda da kullanılır. Ayrıca kebaplardan, tatlılara kadar birçok yerde kullanılan kayısı ve ürünlerinin, damak lezzetinde önemli bir yeri vardır. Yerel mutfağın gözde yemeklerinden kağıt kebabı ve içli köftenin ise tadına doyum olmaz. Tanımlamanın yetersiz kalacağına inandığımız birbirinden lezzetli ve çeşitli kayısı tatlılarını ise Malatya'yı ziyaretinizde mutlaka tatmalısınız.

Kuru kayısının yanında, kayısının çeşitli türlerinden yapılmış dondurulmuş kayısı, kayısı konservesi, jöle, reçel, marmelat ve kreması, yeşil kayısı turşusu ve pestilinin de yapılacak alışverişlerde alınması tavsiye edilir. Malatya kent merkezindeki Kapalı Çarşı, Bakırcılar Çarşısı, Kuru Kayısı Pazarı, Atatürk ve İnönü Caddeleri ile Milli Egemenlik Caddesi alışveriş merkezleridir.

Dağcılık, trekking, kampçılık, doğa yürüyüşleri Malatya da yapılan en yaygın sporlardandır. Ayrıca yörede ve yamaç paraşütü giderek ilgi görmektedir.

Balaban İçmesi, Malatya ilinde, Darende İlçesi’ne bağlı Balaban Köyü’ndedir. Malatya-Kayseri karayolu üzerinde bulunur. Kabızlık, şeker hastalığı, astım, böbrek, karaciğer ve safra yolları rahatsızlıklarına iyi gelir. Çamur banyosu, cilt ve romatizma hastalarına şifalıdır. Rotükan Madensuyu, Malatya İl merkezine yakın Rotükan Köyü’ndedir. Bölge insanlarının büyük ilgisini çeker. Su, CO2 gazı içerir, içimi hoştur. Kaynağın bulunduğu yer, denizden 1000 m. yüksektedir. Yaz boyunca, çevrenin dinlenme yeri olarak yoğun ilgi çeker. Su sıcaklığı 14 derecedir. Aşağı İspendere İçmesi, Malatya İl merkezine yakın, Aşağı İspendere Köyü’ndedir. Bulunduğu yer deniz yüzeyinden 1200 m. yüksektedir. Üç kaynaktan çıkar. İçimi hoştur. Hafif laksatik (yumuşatıcı)dır. İçinde CO2 gazı vardır. Mide, bağırsak, karaciğer ve safra yolları hastalıklarında etkilidir. Su sıcaklığı 29 derecedir.

Adıyaman, Elazığ, Kahramanmaraş, Sivas.

Aylara göre ortalama en düşük ve en yüksek sıcaklıklar: (°C)